Ջաննի Ռոդարի
Երիտասարդ խեցգետինը մտածում էր. «Ինչո՞ւ իմ ընտանիքում բոլորը ետ-ետ են քայլում: Ուզում եմ առաջ քայլել սովորել, ինչպես գորտերը: Քիթս կկտրեմ, թե չկարողանամ սովորել»:
Խեցգետինը սկսեց թաքուն վարժություններ անել հարազատ գետի քարերի մեջ: Սկզբում շատ էր հոգնում: Իրեն էս ու էն կողմ էր տալիս, քերծում էր զրահն ու կոխկրտում ոտքերը: Բայց, քիչ-քիչ վարժվեց: Այդպես է, չէ՞, ամեն ինչ էլ կարելի է սովորել, եթե շատ ուզես:
Երբ արդեն վստահ էր, որ հասել է նպատակին, կանգնեց իր ընտանիքի անդամների առաջ ու ասաց.
– Նայե՛ք:
Ու մի հպարտ քայլքով գնաց առաջ:
– Զավա՛կս, – հուզմունքից լաց եղավ նրա մայրը,- Հո չես գժվել: Խելքդ գլուխդ հավաքիր, քայլի՛ր եղբայրներիդ նման, որ քեզ շատ են սիրում:
Իսկ եղբայրները նայում ու փռթկացնում էին:
Հայրը խիստ հայացքով նայեց նրան, հետո ասաց.
– Դե հերի՛ք է: Եթե ուզում ես մեզ հետ մնալ, քայլիր սովորական խեցգետինների նման: Եթե չես լսի մեզ, գետը մեծ է. գնա ու մեր մասին մոռացիր:
Ճիշտ է՝ խեցգետնուկը սիրում էր իր հարազատներին, բայց նա նաև հավատում էր, որ ինքը ճիշտ է, նա չէր կասկածում: Ի՞նչ պիտի աներ: Խեցգետինը համբուրեց մորը, հրաժեշտ տվեց հորն ու եղբայրներին ու ճամփա ընկավ դեպի մեծ աշխարհ:
Երբ անցնում էր գետով, գորտերը զարմանքից շշմել էին: Էս տիկինները հավաքվել էին իրար գլխի՝ սրանից-նրանից բամբասելու:
– Աշխարհը շուռ է եկել, – ասաց նրանցից մեկը,- նայեք այս խեցգետնին, ով է այսպիսի բան տեսել;
– Է՜, հարգանք չի մնացել,- ասաց մեկ ուրիշը:
– Վա՜յ, վա՜յ, վա՜յ,- հառաչեց երրորդը:
Բայց խեցգետնուկը շարունակեց գնալ իր ճամփով: Մի քիչ հետո լսեց, որ իրեն մի մեծ, ծեր, խեցգետին է կանչում, որը տխուր դեմք ուներ ու մեն-մենակ կանգնել էր մի քարի մոտ:
– Բարի օր,- ասաց երիտասարդ խեցգետինը:
Ծերուկը երկար նայեց նրան, հետո ասաց.
– Այս ի՞նչ ես անում: Ես էլ, երբ երիտասարդ էի, քեզ նման մտածում էի, որ խեցգետիններին պիտի սովորեցնել դեպի առաջ քայլել: Բայց տես, թե ինչի հասա. ապրում եմ մեն-մենակ, ու խեցգետինները ավելի շուտ լեզուները կկտրեն, քան թե կխոսեն ինձ հետ: Քանի դեռ ուշ չէ, ականջ արա ինձ,ապրի՛ր բոլորի նման, ու մի օր, շնորհակալ կլինես այս խորհրդի համար:
Երիտասարդ խեցգետինը չգիտեր ինչ պատասխանել ու լուռ մնաց: Բայց ինքն իրեն մտածում էր.
– Չէ՛, ե՛ս եմ իրավացի:
Նա հրաժեշտ տվեց ծեր խեցգետնին, հպարտ-հպարտ շարունակեց իր ճանապարհը:
Տեսնես հեռու կգնա՞: Կհասնի՞ երջանկության: Կուղղի՞ այս աշխարհի բոլոր ծռությունները: Մենք դա չգիտենք, նա դեռ շարունակում է քայլել այնպես, ինչպես որոշել է: Միայն կարող ենք նրան հաջողություն մաղթել՝ ասելով.
– ԲԱՐԻ՛ ՃԱՆԱՊԱՐՀ:
Հարցեր և առաջադրանքներ
- Բնութագրի՛ր երիտասարդ խեցգետնին:
Այս ստեղծագործության մեջ խեցգետինը շատ ինքնավստահ, համարձակ, խելացի, նպատակասլաց և խիզախ էր, քանի որ նա թողեց իր ընտանիքին և գնաց իր նպատակի հետևից։
- Ինչո՞վ էր նա տարբերվում մյուս խեցգետիններից:
Երիտասարդ խեցգետինը մյուսներից նրանով էր տարբերվում, որ ուրիշ խեցգետինները քայլում են ետ և չեն թողնում իրենց ընտանիքին, իսկ նա, ճիշտ է, սիրում էր ընտանիքին, բայց մի կողմից էլ ուզում էր գնալ իր նպատակի հետևից և քայլել առաջ։
3․ Ինչո՞ւ էին բոլորը զարմանում երիտասարդ խեցգետնի վրա և ծաղրում նրան:
Բոլորը զարմանում էին խեցգետինի վրա, որովհետև նա սովորել էր առաջ քայլել, և ոչ թե ետ։
4.Ի՞նչ սովորեցի՛ր այս պատմվածքից։
Ես այս պատմությունից սովորեցի, որ եթե նպատակ ես դնում, պետք է կատարես։ Եթե մարդը նոր բան է սովորում, պետք չէ նրան ծաղրել, որ նա ուրիշների պես չէ, այլ հակառակը, պետք է ուրախանալ։
5․ Տեքստում ներկված բառերից առանձնացրո՛ւ այս բառերին հականիշ (իմաստով հակառակ) բառեր․
Ողջյուն-հրաժեշտ
Ծեր-երիտասարդ
Առաջ-հետ
Կարճ-երկար
Օտարներ-հարազատներ
Աղմկոտ-լուռ
Փոքր-մեծ
6. Տեքստից գտի՛ր այս բառերին իմաստով հակառակ բառեր։
Ծեր-երիտասարդ, առաջ-ետ, գտնել-, օտար-հարազատ, հանգստություն, այլանդակ, մեղմորեն-խիստ, վախկոտ, թշնամիներ-հարազատներ, փոքր-մեծ:
7. Գտի՛ր յուրաքանչյուր բառաշարքում ավելորդ բառը:
Ա. Մրջյուն, սարդ, խեցգետին, լուսատիտիկ, կարիճ:
Բ. Հող, մասրենի, ավազ, քար, ջուր, կրակ:
Գ. Առավոտ, ծիածան, քամի, արթնանալ, աստղեր:
8. Շարունակի՛ր նախադասությունները:
Մարդկանց ոտքերը նրա համար են, որ քայլեն.:
Խեցգետինները հետ-հետ են քայլում, որովհետև վտանգ են զգում :
Մի մարդ լողալ չգիտեր, բայց շատ խելացի և իմաստուն էր :
Խոտերը կանաչ գույն են, իսկ ամպը սպիտակ:
Լուսաբացին արևը շատ մեղմ է, քանի որ նա նոր է արթնանում:
